Αριστοτέλης: Περί γενέσεως και φθοράς, Περί κόσμου

Περιγραφή

Το Περί Γενέσεως και Φθοράς του Αριστοτέλη αποτελεί θεμελιώδες έργο της φυσικής φιλοσοφίας και της αριστοτελικής κοσμολογίας, στο οποίο αναλύονται συστηματικά τα φαινόμενα της γένεσης (δημιουργίας) και της φθοράς (καταστροφής) στον υλικό κόσμο. Ο Αριστοτέλης επιχειρεί να εξηγήσει τις βαθύτερες αιτίες των φυσικών μεταβολών, θέτοντας τα θεωρητικά θεμέλια για την κατανόηση της αλλαγής στη φύση.

Ο φιλόσοφος διακρίνει τη γένεση και τη φθορά από άλλες μορφές μεταβολής, όπως η ποσοτική αύξηση ή η ποιοτική αλλοίωση, και εξηγεί πώς τα φαινόμενα αυτά προκύπτουν από τη δράση και την αλληλεπίδραση των τεσσάρων στοιχείων —γη, νερό, αέρας και φωτιά. Τα στοιχεία αυτά μπορούν να μετατρέπονται το ένα στο άλλο μέσω φυσικών διεργασιών, σύμφωνα με τις ιδιότητές τους και τις σχέσεις αντίθεσης που τα διέπουν.

Στο έργο εξετάζονται αναλυτικά οι μορφές της μεταβολής, με βάση τις θεμελιώδεις αρχές της αριστοτελικής αιτιότητας: το υλικό αίτιο, το μορφικό αίτιο, το ποιητικό αίτιο και το τελικό αίτιο. Μέσα από αυτή την ανάλυση, ο Αριστοτέλης παρουσιάζει τη φύση ως ένα νομοτελειακό και έλλογο σύστημα, όπου κάθε μεταβολή έχει συγκεκριμένα αίτια και σκοπό.

Το συνοδευτικό έργο «Περί Κόσμου» παρουσιάζει μια κοσμολογία θεολογικού χαρακτήρα, βασισμένη σε μεγάλο βαθμό στις αρχές της περιπατητικής σχολής, αλλά και με εμφανείς επιρροές από τη νεοπυθαγόρεια και τη στωική φιλοσοφία. Το σύμπαν περιγράφεται ως ένα ιεραρχικά δομημένο και αρμονικό σύνολο, το οποίο διέπεται από μια θεία διάνοια που εγγυάται την τάξη και τη συνοχή του κόσμου.

Αν και το έργο Περί Κόσμου θεωρείται νόθο και αποδίδεται πιθανότατα στη ελληνιστική περίοδο, διατηρεί ιδιαίτερη φιλοσοφική και ιστορική αξία, καθώς αποκαλύπτει τον τρόπο με τον οποίο η φυσική φιλοσοφία του Αριστοτέλη συνδέθηκε με τη θεολογία και τη μεταφυσική στις μεταγενέστερες φιλοσοφικές σχολές.

Κεντρικά θεματικά πεδία του τόμου:

• Τα φαινόμενα γένεσης και φθοράς 
• Η θεωρία των τεσσάρων στοιχείων 
• Οι μορφές φυσικής μεταβολής 
• Η αριστοτελική θεωρία των αιτίων 
• Η σύνδεση φυσικής φιλοσοφίας και θεολογίας 

Η παρούσα έκδοση περιλαμβάνει το αρχαίο ελληνικό κείμενο, ακριβή και κατανοητή μετάφραση στη νεοελληνική, καθώς και εκτενή και τεκμηριωμένο σχολιασμό, που διευκολύνει την κατανόηση τόσο του φυσικοφιλοσοφικού όσο και του κοσμολογικού περιεχομένου των έργων.

Το Περί Γενέσεως και Φθοράς – Περί Κόσμου αποτελεί απαραίτητο ανάγνωσμα για φοιτητές φιλοσοφίας, φυσικής, κοσμολογίας και ιστορίας της επιστήμης, αλλά και για κάθε αναγνώστη που ενδιαφέρεται να κατανοήσει τη μεταβολή της ύλης, τη δομή του κόσμου και την εξέλιξη της αρχαίας φυσικής σκέψης.