Κάντιτ

Περιγραφή

Ο Βολταίρος ήταν ο πιο ευφυής συγγραφέας σε μια εποχή μεγάλης πνευματικής ακμής και το “Κάντιτ” θεωρείται το πιο πνευματώδες μυθιστόρημά του.

Το θέμα που διάλεξε να εξασκήσει τις πνευματικές του ικανότητες σ’ αυτό το μυθιστόρημα, αφορά όλους μας. Παραδόξως αναφέρεται στα βάσανα και στον πόνο. Όσο και αν προσπαθούμε να αποφύγουμε τη δυστυχία, όλοι μας ερχόμαστε κάποτε αντιμέτωποι μ’ αυτήν καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι ο Δημιουργός έχει φτιάξει έναν κόσμο όπου τα βάσανα αφθονούν. Αν ο Δημιουργός όπως μας έχουν πει είναι καλός και παντοδύναμος, τότε γιατί δεν έφτιαξε έναν καλύτερο κόσμο; Αν μπορούσε τι ήταν αυτό που τον εμπόδισε; Αν πάλι δεν μπορούσε, πώς θα συνεχίσουμε να πιστεύουμε ότι, είναι καλός και παντοδύναμος; Μπορούμε τελικά να πιστέψουμε σ’ αυτόν; Αλλά και σ’ αυτήν ακόμη την περίπτωση πώς μπορούμε να είμαστε σίγουροι ότι ενδιαφέρεται για τους ανθρώπους και τις κακουχίες τους; Αυτά τα ερωτήματα σε περιόδους μεγάλων και εκτεταμένων καταστροφών γίνονται πιο άμεσα. Ζούμε σε μία εποχή παρόμοια μ’ αυτήν του Βολταίρου. Όταν έγραψε τον “Κάντιτ”, το 1758, ήταν εξήντα τεσσάρων ετών και είχε πια αποκτήσει μία πολύ μεγάλη φήμη σ’ όλη την Ευρώπη σαν τραγικός δραματουργός, επικός ποιητής και σαν ιστορικός με μεγάλη ελευθερία πνεύματος. […]

[…] Μια ζωή κενή είναι ο τελευταίος κίνδυνος που ο Κάντιτ πρέπει ν’ αντιμετωπίσει. Έχει χάσει όλα του τα λεφτά, η Κίνεγκοντ τελικά τον απογοητεύει και δεν του μένει τίποτα άλλο πέρα από τις ατέλειωτες μεταφυσικές συζητήσεις με τον Πάνγκλος. Σ’ αυτή την κατάσταση, δύο τυχαίες συναντήσεις γίνονται η αφορμή για να διδαχτεί δύο βασικά μαθήματα – σκέψεις που ο Βολταίρος επιθυμεί να μεταβιβάσει. Ένας Τούρκος φιλόσοφος του δείχνει την αχρηστία των μεταφυσικών υπολογισμών και ένας Τούρκος αγρότης την αξία της εργασίας. Ο Κάντιτ επιστρέφει στο σπίτι του με την απόφαση να αποστομώσει τον Πάνγκλος και να υποβάλει τους φίλους του σε μία διαρκή εξάσκηση των ταλέντων τους. Το νέο αυτό σχέδιο βρίσκει τον Μάρτιν τελείως σύμφωνο: “Ας δουλέψουμε χωρίς συζητήσεις”, λέει, χρησιμοποιώντας παρόμοιες λέξεις μ’ αυτές του Βολταίρου, στο τέλος της εισαγωγής του ποιήματος για τη Λισσαβώνα. “Αυτός είναι ο μόνος τρόπος ν’ ανεχτεί κανείς τη ζωή”