Η αγρύπνια των Φίννεγκαν (τόμ, Α΄+Β΄)

Περιγραφή

O Joyce χρειάστηκε 17 ολόκληρα χρόνια για να ολοκληρώσει το μυθιστόρημα Η αγρύπνια των Φίννεγκαν. Είναι το τελευταίο του έργο, και το έγραψε στο Παρίσι, αν και το έργο είναι γραμμένο στα αγγλικά. Η πρώτη έκδοση έγινε τον Μάιο του 1939, πριν ο κόσμος αλλάξει για πάντα με το ξέσπασμα του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου…

Η αγρύπνια των Φίννεγκαν είναι ένα μυθιστόρημαγια τα πάντα: τη μυθολογία, τη θεολογία, τη φιλοσοφία, την ιστορία, τη φύση, τη μουσική, την κοινωνιολογία, την αστρολογία, την αλχημεία, το μυστήριο, τη σεξουαλικότητα, τον άνθρωπο, την ανθρωπότητα, τον κόσμο εν γένει.

Ένα σκοτεινό, χιουμοριστικό, λογοπαικτικό, προκλητικό, άσεμνο (αν οι κήνσορες μπορούσαν να το διαβάσουν, θα το είχαν απαγορεύσει), ανεννόητο, αμετάφραστο βιβλίο του Τζόυς. Ένα μοναδικό, μαύρο διαμάντι της παγκόσμιας λογοτεχνίας. Το “κύριο ειρωνικό έπος της εποχής μας” ταρακούνησε το λογοτεχνικό κατεστημένο και άλλαξε τον τρόπο που βλέπαμε τη λογοτεχνία.

Τα “φιννεγκανικά”

Για την Αγρύπνια των Φίννεγκαν, ο Joyce επινόησε ένα ολόκληρο δικό του λεξιλόγιο, με λέξεις που δεν υπάρχουν, προσπαθώντας να αποδώσει με τους νεολογισμούς του την εμπειρία του ύπνου και των ονείρων, όπου τόποι, άνθρωποι και αισθήσεις γίνονται ένα μη στερεοτυπικό αμάλγαμα. Κάποιες λέξεις προέρχονται από λογοπαίγνια σε διάφορες γλώσσες, ή αποτελούν αναφορές σε ιδέες ή άλλα λογοτεχνικά έργα.

Αυτό το λογοπλαστικό πείραμα μετατρέπει τη μετάφραση του έργου σε έναν πραγματικό άθλο, που απαιτεί ο μεταφραστής να λειτουργεί ο ίδιος σαν λογοπλάστης.

Ο Ε.Ανευλαβής, που ανέλαβε να μεταφράσει το έργο με «άμετρη φιλοδοξία και αποκοτιά, αλλόκοτη επιθυμία και αγάπη», χρειάστηκε επτά χρόνια για να ολοκληρώσει την μετάφραση, έχοντας διαβάσει δεκάδες φορές το βιβλίο. Κι αν ο Τζόυς επινόησε τα φιννεγκανικά, ο Ε.Ανευλαβής έβαλε τα δυνατά του ώστε να δημιουργήσει τα ελληνοφιγκανικά, τονίζοντας πως «δεν παρέλειψε καμία απολύτως λέξη του πρωτοτύπου».

Ποια είναι η πλοκή;

Εξαιτίας των «φιννεγκανικών», αναγνώστες και σχολιαστές δεν έχουν καταλήξει ακόμη στο ποια ακριβώς είναι η πλοκή του βιβλίου! Αν και υπάρχει πλέον συμφωνία ως προς τους κεντρικούς χαρακτήρες και πολλά σημεία της πλοκής, εξακολουθούν να υπάρχουν διαφωνίες για το τι πραγματικά συμβαίνει στην οικογένεια Earwicker που πρωταγωνιστεί στο βιβλίο… Αφού η πλοκή αντιγράφει τα όνειρα, παραμένει ανοικτή σε διαφορετικές ερμηνείες!

Φτάνοντας στο τέλος του βιβλίου, ο αναγνώστης κατανοεί πως η τελευταία πρόταση, που δεν ολοκληρώνεται, στην πραγματικότητα συνεχίζεται… στην πρώτη φράση του βιβλίου, που ξεκινά από την μέση! Έτσι όλο το βιβλίο γίνεται μια «λούπα» που μπορεί να επαναλαμβάνεται επ’άπειρον…

Το μαύρο διαμάντι της αγγλικής λογοτεχνίας

Σήμερα, Η Αγρύπνια των Φίννεγκαν κατέχει μια ξεχωριστή θέση στη σύγχρονη αγγλική λογοτεχνία, με το υπερβατικό χιούμορ της και την πειραματική γραφή της που δεν ακολουθεί κανέναν από τους γνωστούς λογοτεχνικούς κανόνες. Ο μαιτρ των λογοτεχνικών προκλήσεων στήνει για τους αναγνώστες του άλλο ένα χαοτικό λογοτεχνικό λούνα παρκ.  

Διαβάστε επίσης το ερμηνευτικό σχόλιο του Ε.Ανευλαβή Η αγρύπνια των Φίννεγκαν του Τζέημς Τζόυς: Περί τίνος πρόκειται;, ένα πολύτιμο βοήθημα για όποιον ξεκινά το βιβλίο.