Εφεσιακά

Περιγραφή

Τα “Εφεσιακά” ή “Τα κατ’ Άνθειαν και Αβρακόμην” όπως είναι επίσης γνωστό το έργο του Ξενοφώντος, σύμφωνα με το Λεξικό Σούδα αποτελούνταν από δέκα βιβλία. Το πολύτομο αυτό έργο θεωρείται ένα από τα πρώτα μυθιστορήματα της αρχαίας ελληνικής γραμματείας. Το σήμερα σωζόμενο έργο αποτελείται από πέντε βιβλία που θεωρούνται περίληψη του πρωτότυπου έργου.

Ο Αβροκόμης είναι ένας επιφανής, όμορφος νέος, που προκαλεί τον θεό Έρωτα ισχυριζόμενος πως είναι καλύτερος από αυτόν. Ο θεός τον τιμωρεί κάνοντάς τον να ερωτευτεί την εξίσου όμορφη νεαρή Ανθία. 
Οι δυο νέοι ζουν τον έρωτα σαν ασθένεια, μαραζώνοντας. Ο γάμος τους κι ένα μακρινό ταξίδι φαίνεται πως είναι η μόνη δυνατή γιατρειά. 
Ωστόσο, το ταξίδι είναι περιπετειώδες, καθώς το πλοίο των δύο νέων καταλαμβάνεται από πειρατές, κι εκείνοι καταλήγουν στα σκλαβοπάζαρα της εποχής και χωρίζονται. 

Ο Ξενοφών ο Εφέσιος γνώριζε τη δύναμη του “happy end”, κι έτσι οι δυο νέοι στο τέλος της ιστορίας, μετά από πολλές περιπέτειες, σμίγουν. 

Το έργο θεωρείται ως ένα από τα σημαντικότερα κείμενα για τη μελέτη της γέννησης και της εξέλιξης του ελληνικού ερωτικού μυθιστορήματος, το οποίο είχε σαν λογοτεχνικούς απογόνους τα μεσαιωνικά ερωτικά μυθιστορήματα και μέσω αυτών το σύγχρονο μυθιστόρημα. Η αξία του έργου είναι ακόμη μεγαλύτερη δεδομένου πως ελάχιστα μυθιστορήματα της αρχαίας ελληνικής γραμματείας σώζονται ως σήμερα. 

Ο William Shakespear χρησιμοποίησε ένα από τα συμβάντα του έργου – όταν η Ανθία ως σκλάβα παίρνει φαρμάκι προκειμένου να αποφύγει έναν ανεπιθύμητο γάμο, και στη συνέχεια ξυπνά μέσα στον τάφο της – ως έμπνευση για το δικό του φημισμένο έργο Ρωμαίος και Ιουλιέτα.