Ιουλιανός

Φιλόσοφος, 4ος αι. μ.Χ.

Ο Ιουλιανός γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 331 μ.Χ. Σπούδασε στη γενέτειρά του, στη Νικομήδεια και στην Αθήνα, και ασπάστηκε τις ιδέες του Νεοπλατωνισμού. Στο βραχύ διάστημα κατά το οποίο βρέθηκε στον θρόνο του Βυζαντίου (από το 361 έως το 363 οπότε πέθανε μετά από τραυματισμό του σε εκστρατεία κατά των Περσών) η πολιτική του στον τομέα της θρησκείας —πολιτική οφειλόμενη στη λατρεία του για τα αρχαία γράμματα και στην έλξη που του ασκούσαν τα μυστήρια των ανατολικών δογμάτων—  προσπάθησε να επαναφέρει την αρχαία θρησκεία και τις παραδόσεις του ελληνορωμαϊκού κόσμου, ενώ επιθυμούσε να ανοίξουν ξανά οι αρχαίες φιλοσοφικές σχολές.

Παρά την πολιτική του δράση, η οποία συχνά σκιάζεται από τη σύγκρουσή του με τον χριστιανισμό, τα γραπτά του έργα φανερώνουν έναν βαθύ στοχαστή με έντονο ενδιαφέρον για τη φιλοσοφία, τη θρησκεία και την παιδεία. Στα γραπτά του προωθούσε την επιστροφή στις αρχαίες αξίες, απορρίπτοντας τον χριστιανισμό ως παρακμιακή θρησκεία. Έμεινε έτσι γνωστός ως «Ιουλιανός ο Παραβάτης», καθώς το Βυζάντιο ασπάστηκε οριστικά τον χριστιανισμό.

Ο Ιουλιανός έγραψε ποικίλα κείμενα, μεταξύ των οποίων ξεχωρίζουν τα φιλοσοφικά και θρησκευτικά του έργα. Τα «Αντιοχικός ή Μισοπώγων» και «Κατά Γαλιλαίων» είναι δύο από τα πιο γνωστά του έργα. Στα «Αντιοχικά», ο Ιουλιανός εκφράζει την προσωπική του φιλοσοφία και ειρωνεύεται τον αστικό τρόπο ζωής, ενώ στο «Κατά Γαλιλαίων» επιτίθεται στον χριστιανισμό και προσπαθεί να αναδείξει την ανωτερότητα της «εθνικής» θρησκείας και των αρχαίων θεών.